Camiel van Roosmalen: De markt eruit drinken

Vraag en aanbod. Een jenever kan 2 euro zijn, maar op het andere moment bijvoorbeeld 10 euro. Daarnaast zijn er nog externe omgevingsfactoren, die de prijs kunnen beïnvloeden.

Dit project is ook wetenschappelijk te benaderen. En de gedragingen zijn te duiden binnen de economische stroming behavioral finance. De grote vraag is natuurlijk: hoe is het gedrag in een dergelijke kroeg te vergelijken met het gedrag in de markt?

Markt versus bar

De markt zou efficiënt zijn. Tenminste er zijn economen, die dat geloven. Dit betekent dat alle informatie, die beschikbaar is, geprijsd wordt in de prijs van een aandeel of een ander beleggingsproduct.

De markt bestaat echter uit mensen. En mensen vertonen irrationeel gedrag. Er zijn vier verschillende ‘biases’ te onderscheiden in de stroming behavioral finance, die de markt niet meer efficiënt maken.

1. Overconfidence
2. Reducing Regret
3. Limited Attention Span
4. Chasing trends

Laten we eerst overconfidence bespreken, wanneer we het gedrag in de markt willen vergelijken met het gedrag in de bar. Te veel vertrouwen in je eigen capaciteiten is een bekend fenomeen in de markt.

Er is een studie naar gedaan in de markt, die concludeert dat hoe meer de belegger handelt, des te slechter de belegger presteert. Het is niet verbazingwekkend dat gedurende de avond in de kroeg zich al snel mannen met testosteron aan de bar verzamelen, die denken dat ze de bar dan wel markt kunnen verslaan.

De rekening wordt hierdoor net iets hoger dan ze eigenlijk in eerste instantie op een normale avond in de kroeg hadden moeten afrekenen. Wie heeft wie nu wie verslagen?

Reducing regret.

De mens haat spijt en de mens gaat ver in het ontwijken van dit gevoel. Dit betekent in de markt bijvoorbeeld dat een belegger een aandeel, dat ver omlaag in prijs is gegaan, aanhoudt in de hoop dat de prijs weer aantrekt.

In de bar betekent dit, wanneer de prijs van de gin-tonic laag is, de mensen aan de bar massaal de gin-tonic inkopen. Misschien had je op dat moment geen gin-tonic nodig met z’n tweeën, maar ja, koop maar 10 gin-tonics voordat de prijs straks weer hoog is. Als de mens maar geen spijt heeft.

Limited attention span heeft veel te maken met het feit dat de mens beslissingen maakt op basis van de geringe informatie, die ze kunnen verzamelen en verwerken. Beleggers beslissen op basis van selecte media, berichten van collega’s, familie en vrienden en gelimiteerde dataproviders.

In de bar wordt voornamelijk gefocust op de bewegingen van de prijzen op de borden. De consument in de bar houdt geen rekening met de normale prijzen in de horeca en de inkoopprijzen voor de kroeghouders. Het constant veranderen van de prijzen op de borden, leidt de consument af van de daadwerkelijke kostprijs.

Chasing trends. In de markt betekent dit dat als de koers van een aandeel langere tijd daalt, je verwacht dat dit daarna ook zal gaan dalen. Gedurende de avond hoor je al bezoekers in de bar zeggen, dat de jenever bij de volgende prijsverandering nog goedkoper zal zijn.

Want de prijs van de jenever is al twee keer omlaag gegaan. Als mensen nuchter op kantoor al geen goede voorspellers zijn, zal dit in een bar al helemaal niet lukken.

Een bittere afdronk

Wanneer je je te veel laat leiden door de verschillende biases dien je handelsregels te hanteren in de markt. Denk bijvoorbeeld aan het verkopen van een aandeel wanneer deze onder een bepaald niveau valt en het niet kopen van een aandeel als het boven een bepaald niveau stijgt. Of bijvoorbeeld het niet verkopen van een positie binnen een bepaalde tijd.

Uit deze gelijkenissen in de markt of in de kroeg zijn twee conclusies te trekken. Ga als kroegbezoeker met een blaadje met handelsregels de volgende keer een dergelijke bar in.

Of, en dit is misschien nog wel lucratiever, ga als belegger oefenen in een dergelijke bar, zodat je aan het einde van het jaar met je beleggingsresultaat het jaar erop een rondje voor de hele bar kan kopen.

Camiel van Roosmalen MSc RBA is verantwoordelijk voor Institutioneel Vermogensbeheer binnen OHV Vermogensbeheer.

Lees hier het hele artikel