Dat laat-cyclische gevoel

De chef van de Amerikaanse centrale bank, Jerome –“Jay”- Powell is inmiddels aardig ingewerkt en bij de jongste vergadering van de FOMC waarin de rente in lijn met de verwachtingen een kwart procent werd verhoogd maakte hij dan ook twee wijzigingen in aanpak bekend.

Het aantal persconferenties zal worden verdubbeld, dat wil zeggen dat in het vervolg na elke FOMC-vergadering een toelichting zal worden gegeven (en dus nu de kans op een wijziging in de rente toeneemt). Verder ziet Powell af van het geven van zogenaamde ‘forward guidance’, het schetsen van het rentebeleid voor een langere periode vooruit om markten op voorhand gerust te stellen. Je kunt dit zien als een blijk van vertrouwen en optimisme: de patiënt hoeft niet langer bij de hand genomen te worden voor een wandelingetje in de tuin, maar kan weer op eigen benen staan. Het geeft de centrale bank in elk geval meer flexibiliteit.

Kwartje

De automatische piloot (“rekent u op een kwartje renteverhoging per kwartaal”) is niet langer ingeschakeld. Maar deze verandering in aanpak heeft ook zijn nadelen. De onvoorspelbaarheid van het beleid neemt natuurlijk toe. De centrale bank loopt het risico een extra bron van instabiliteit te worden. Dit maakt het werk van mensen die beroepshalve de centrale banken volgen uiteraard wel weer een stuk interessanter, maar dit terzijde! Met het expansieve begrotingsbeleid van Trump die de Amerikaanse economie ondanks de lage werkloosheid maar wil blijven aanjagen, moet de centrale bank wel op de rem trappen en mijn verdenking is dat ze enigszins achter de feiten aanloopt.

In Europa houdt de ECB wel vast aan ‘forward guidance’. Het opkoopprogramma van obligaties wordt in september gehalveerd en in december beëindigd. Een eerste renteverhoging komt op zijn vroegst na de zomer (lees september) volgend jaar. Het wordt nog krap voor Draghi wiens ambtstermijn eind oktober volgend jaar eindigt: het zou gemakkelijk kunnen dat hij gedurende zijn zevenjarige bewind nog nooit een rente verhoogd heeft!

Het einde

Hoewel het beleid van kwantitatieve verruiming dus wordt beëindigd, heeft Draghi wel verklaard dat dit inmiddels tot het gewone beleidsinstrumentarium van de centrale bank behoort. Dit is verstandig, want stel dat het plots tot een recessie zou komen, dan is er met een depositorente van minus 0.4% geen of nauwelijks ruimte voor renteverlaging. Dit wordt wel als argument gebruikt om de ECB tot spoed te manen de rente te verhogen, want dan schep de ruimte om in een later stadium de rente weer te verlagen.

Onzin

Een onzinnig advies uiteraard. Het doet denken aan het eten van extra biefstukjes omdat je over enkele maanden van plan bent aan een dieet te beginnen. Ik sluit trouwens niet uit dat de ECB zich zo lang heeft vastgelegd, zodat zij zich in eerste instantie wat gemakkelijker kan verweren tegen politieke druk, bijvoorbeeld wanneer de Italiaanse regering met onberaden begrotingsplannen de confrontatie met de rest van de Eurozone zou gaan zoeken.

De Japanse centrale bank is de enige die zijn beleid voor de voorzienbare toekomst ongewijzigd laat. De korte rente is minus 0.1%, de lange rente wordt op 0.0% gehouden en het opkoopprogramma van obligaties wordt hiertoe ingezet. De regering maakt zich zorgen dat de economie wel weer eens in een recessie zou kunnen raken en wil de economie via het begrotingsbeleid weer gaan aanzwengelen.

Voor beleggers lijkt deze mix een recept voor een sterkere dollar. Gecombineerd met hogere Amerikaanse rentes zet dit druk op opkomende markten, ten opzichte waarvan ik dan ook een voorzichtige houding zou adviseren. Het begrotingsbeleid van de Amerikaanse regering is voor de lange termijn onverstandig en de kruik gaat uiteraard zo lang te water tot-ie barst. In de tussentijd houden we ons maar aan het devies: geniet van de “bull run”!

Lees hier het hele artikel