De hogere inflatie is toch niet zo tijdelijk als de ECB dacht

Nul keer. Zo vaak kwam het woord tijdelijk uit de mond van de ECB-president Christine Lagarde tijdens de persconferentie op 28 oktober. Ter vergelijking: in september, bij de vorige persconferentie, zei ze dat zeven keer.

Dat tijdelijk niet werd gebruikt is verbazingwekkend in de wetenschap dat het bestuur het tijdens de vergadering heeft gehad over inflatie, inflatie en inflatie, zoals Lagarde dat verwoordde.

Dat verbaast niet; na jarenlang 0% inflatie, terwijl 2% het doel is, heeft de ECB te maken met 3,4% geldontwaarding. En passant; uit Duitsland kwam op de dag van de vergadering het bericht dat de Duitse inflatie 4,5% bedraagt, het hoogste niveau sinds 1993.

Er mist een zin

De komende maanden zullen de prijzen harder gaan stijgen, verwacht de ECB. Waar de bank in de zomer vrij zeker was dat de stijging tijdelijk zou zijn en vanaf eind dit jaar/begin volgend jaar weer af zo zakken, gaat de ECB er nu van uit dat de inflatie “in loop van 2022, geleidelijk aan” zal terugvallen.

Ze verwachten dat de rit omlaag langer zal duren dan eerder werd verwacht, aldus Lagarde. Een van de meest opvallende zaken in de verklaring was iets wat er niet in stond.

Dat is de zin dat “de stijging van de inflatie naar verwachting grotendeels tijdelijk zal zijn.” De vorige keer stond die zin wel in de persverklaring.

Niet aan Lagarde?

In loop van 2022 – met de toevoeging geleidelijk aan – betekent niets anders dan dat de kans groot is dat de inflatie gedurende het grootste deel van het jaar meer dan 2% zal bedragen.

Geen wonder dat de langetermijnrentes blijven stijgen en dat beleggers verwachten dat de ECB eind 2022 de rente niet één keer, maar wellicht twee keer zal verhogen.

Toen Lagarde een vraag kreeg over die verwachtingen, kreeg ze dan ook een prachtige kans die te temperen. Dat deed ze echter niet. “Dat is niet iets voor mij om te zeggen,”  zei de Française en dat mag best opmerkelijk worden genoemd.

Haviken winnen terrein

Immers, aan wie is het dan wel om daar iets over te zeggen? Ik denk dat ze dat inkoppertje aan zich voorbij liet gaan omdat de geluiden binnen het bestuur om het beleid te wijzigen zo sterk zijn dan ze die niet meer kan negeren.

De wat meer havikachtige bestuursleden hebben nu voldoende munitie; een inflatie die richting 4% klimt en economische groei die dit en volgend jaar naar verwachting tussen 4 en 5% zal uitkomen.

Dat de haviken terrein winnen, viel ook af te leiden uit een andere opmerking van Lagarde. Ze zei dat het PEPP-opkoopprogramma in maart 2022 zal eindigen omdat “de pandemie-invloed op de economie in belangrijke mate verdwenen is.”

Drie voorwaarden

Dat zijn ongekend duidelijke uitspraken. Voor het eerst werd het einde van het PEPP-programma bevestigd. Hoewel Lagarde dus niets deed de ontstane verwachtingen over een renteverhoging in 2022 te temperen, verwacht ik niet dat de bank volgend jaar al die stap zal nemen.

Later in de persconferentie noemde Lagarde drie criteria waaraan voldaan moet worden om een renteverhoging door te voeren.

1. De verwachte jaarlijkse inflatie moet het niveau van 2% ruim voor het einde van de horizon van de ECB-ramingen bereiken. De nieuwe ramingen komen in december uit en zullen de periode tot en met 2024 omvatten. “Ruim voor het einde” betekent dat als dat de inflatieraming van de ECB zou moeten aangeven dat de geldontwaarding in 2023 om en nabij 2% zal bedragen.
2. Uit de ramingen ook moet blijken dat de inflatie gedurende het gehele projectie-horizon op dat niveau zal blijven.
3. De onderliggende inflatie, de inflatie zonder energie- en voedselprijzen, moet ook duidelijk stijgen.

Andere verwachtingen

Het is niet onmogelijk dat dat in de komende kwartalen uit de ramingen zal blijken, maar die kans is zeker niet zeer groot.

De kans dat dat in de december-ramingen het geval is, is vrijwel nihil. Gezien het bovenstaande verwacht ik geen renteverhogingen in 2022. Het zou mij het niet verbazen als in de komende maanden de verwachtingen onder beleggers over ECB-renteverhogingen in 2022 weer veranderen.

Lees hier het hele artikel