Ex-Buba bankier: ECB was oplossing, nu het probleem

‘Als dit beleid nog lang wordt voortgezet dan wordt men een deel van het probleem, in plaats van de oplossing’, verklaarde Weber, die thans chairman is van de Zwitserse bank UBS en eerder president van de Duitse Bundesbank was.

Weber, die een voordracht gaf in Amsterdam, ziet twee spelers die een potentieel probleem kunnen worden: de Europese Centrale Bank en de politiek.

‘De ECB koopt met haar beleid tijd, maar de politiek neemt die tijd niet om naar langjarige structurele oplossingen in te zetten,’ verklaarde Weber, die sprak ter viering van de opening van een Nederlands kantoor van de Amerikaanse asset manager Capital Group.

De oud-president van de Duitse Bundesbank, die in 2011 terugtrad, stelde dat de euro nooit echt ter discussie is komen te staan tijdens de crisis van de afgelopen jaren. ‘De euro moet functioneren, er is geen alternatief, maar een politieke of een fiscale unie zal er voorlopig niet komen. Daar is men niet klaar voor.’

De muntunie zal volgens hem blijven functioneren zoals hij nu doet. Maar dat is in de ogen van Weber niet per definitie positief. De economische ontwikkeling is met een groei van 1,5 procent redelijk goed, maar in absolute termen verkeert de eurozone in slechte omstandigheden. ‘De belangrijkste macro-cijfers zijn nog altijd onder het niveau van vóór de crisis’, benadrukte Weber, die in 2011 nog werd beschouwd als de mogelijke opvolger van ECB-president Trichet, in plaats van de huidige president, Mario Draghi.

‘Europa blijft doormodderen’

Hij wijst op het feit dat in de eurozone sinds 2007 2 miljoen arbeidsplaatsen verloren zijn gegaan, terwijl in de VS er 3 miljoen banen bij zijn gekomen. De werkloosheid is in de VS van 5 naar 10 procent gegaan op het hoogtepunt van de crisis en is nu weer terug op pakweg 5 procent. In de eurozone is deze nog altijd boven de 10 procent, aldus Weber. ‘Er dreigt een verloren generatie van jonge mensen voor wie de crisis geen verleden tijd is, maar een aanhoudende, dagelijkse ervaring.’

Weber vreest dat Europa blijft ‘doormodderen’ en dat heeft vooral te maken met het feit dat het beleid in Europa te monetair gericht is – en daardoor te eenzijdig. ‘Europa moet functioneel worden en doelgericht. Wat nodig is, zijn structurele hervormingen. Die doen op de korte termijn pijn, maar leveren op langere termijn groei en banen op.’ 

Zowel de ECB als de politiek beperkt zich tot symptoombestrijding, vindt Weber. ‘In 2010, toen ik nog in het beleidsbepalend comité van de ECB zat, ging de discussie over lange termijn liquiditeit verschaffen versus het overnemen van de Griekse schulden. Sindsdien is er ten aanzien van beleidskeuzes in de kern niets veranderd.’

Zwak aanpassingsbeleid

Zo verzet hij zich ertegen dat banken in Europa tegen onduidelijke voorwaarden worden geholpen, waarbij men steun heeft gekregen, deze moet terugbetalen, maar als dat niet lukt er onderdelen moeten worden afgestoten. Veel helderder en pijnlijker, maar korter durend was de aanpak in de VS, waar men in 2008 onmiddellijk orde op zaken heeft gesteld. 

Weber vindt dat de Europese Unie een immigratiebeleid met quota moet gaan voeren en dat men structureel aanpassingsbeleid moet inzetten. Die combinatie, zegt hij met verwijzing naar een UBS-rapport, zal zorgen voor een verdubbeling van de economische groei.

Een Europees migratiebeleid is volgens hem onvermijdelijk, omdat de vergrijzing nu echt manifest wordt. Vóór de crisis was er nog sprake van een groei van de beroepsbevolking van 7 procent, nu is dat -7 procent. Dat gaat ten koste van productiviteit en dus ten koste van de economische groei. ‘In 5 tot 10 jaar wordt het groeiprobleem bij ongewijzigd beleid alleen maar groter.’

Negatieve rentes

Tot slot sprak Weber ook over het ECB-beleid. Een officiële rente van nul procent zorgt voor negatieve marktrentes. ‘En naarmate dat langer duurt, wordt het alleen maar erger en moelijker om eruit te komen. In Zwitserland moet je nu geld toe betalen om een staatsobligatie te mogen hebben. Dat is de wereld op zijn kop.’

‘De enige oplossing is dat we uit deze crisis groeien. Dat kan door een deel van de schuld af te schrijven, dan kan door financiële repressie, waar ik de negatieve rentes overigens niet toe reken, of het kan door structurele veranderingen en technologische innovatie. Maar hoe langer wie die keuzes uitstellen, hoe moeilijker het wordt.’

Capital Group

Capital Group, dat gisteren officieel een kantoor opende in Amsterdam, maakt deel uit van The Capital Group Companies. Het is een van de grootste asset managers ter wereld en heeft 1400 miljard dollar onder beheer. Het Nederlandse kantoor staat onder leiding van Feike Goudsmit en Marnix van den Berge.

Lees hier het hele artikel