Populisten kunnen leren van Japan

De economie van Japan staat er goed voor. Volgens Miyuki Kashima, Japan-specialist bij BNY Mellon Asset Management kunnen beleidsmakers uit andere landen een aantal belangrijke lessen trekken uit de manier waarop de Japanners met de gevolgen van de financiële crisis om zijn gesprongen.

“Beleggers ervaren Japan vaak als paradoxaal”, stelt Kashima. Bijna een kwart eeuw stagneert de groei, maar het is wel de derde economie ter wereld. De bevolking vergrijst in rap tempo, maar nog altijd is het land leidend in technologie en robots. Het heeft een binnenlandse economie die voor 85% het bbp bepaalt. “Buitenlandse beleggers zien het land vooral als exportland of valutabelegging.”

Deze percepties van Japan zijn belangrijk, maar ze gaan volgens de specialist voorbij aan het feit dat het land inmiddels een kwart eeuw te kampen heeft met een stagnerende economie die zij op verschillende manieren heeft getracht weer aan te zwengelen. ”Neem bijvoorbeeld de roep om te investeren in infrastructuur die in Washington en elders te horen is”, noemt Kashima als voorbeeld. “Hiermee heeft Japan ruime ervaring. Tussen 1991 en 2008 heeft het land 6,3 biljoen dollar in constructie en infrastructuur geïnvesteerd. Daardoor zit het land nu wel met de hoogste schuldenberg in de ontwikkelde wereld en is het land minder, in plaats van meer dynamisch geworden.”

Dankzij die investeringen behoort het land volgens Kashima echter wel tot de top op het terrein van infrastructuur. En de belangrijkste vraag is of deze uitgaven het land door een moeilijke periode hebben geholpen. Het is eenvoudig om de uitgaven te bekritiseren, maar wie kan zeggen of Japan de huidige sociale en economische stabiliteit zou hebben zonder die investeringen?

Stabiliteit

Politiek gezien was de verkiezing van premier Shinzō Abe in 2013 een mijlpaal. Het was voor het eerst sinds 1948 dat een voormalige premier opnieuw tot premier werd gekozen. Het betekende ook de terugkeer van de almachtige Liberale Democratische Partij (LDP) aan de macht na drie jaar aan de zijlijn te hebben gestaan.

Volgens Kashima wilde het Japanse electoraat wat anders na de crisisjaren aan het begin van deze eeuw. Er werd gebroken met het verleden en de kiezers kozen voor de Democratische Partij als alternatief voor de LDP. Maar het beviel niet en men keerde terug naar de gevestigde orde. “Van een afstand gezien lijkt dit vergelijkbaar met wat er nu in de rest van de wereld gebeurt”, analyseert Kashima de situatie. “Japan biedt in die zin nu een oase van stabiliteit te midden van de politieke turbulentie op het wereldtoneel” stelt de specialist.

Abenomics

Intussen kan premier Abe na zijn grote herverkiezingsoverwinning doorgaan met Abenomics. Met zijn economisch hervormingsprogramma heeft hij ondanks negatieve kritiek toch een aantal doelstellingen weten te bereiken, waardoor er positief tegen de Japanse economie kan worden aangekeken. Het nominaal bbp groeit dertien kwartalen op rij op jaarbasis en de werkgelegenheid en industriële productie staan er ook goed voor.

Daarmee is volgens Kashima niet gezegd dat er geen problemen zijn. Groeidoelstellingen worden niet gehaald en bedrijven investeren te weinig. Maar daarmee wordt voorbij gegaan aan het algemene punt. Alleen al het feit dat een groeidoelstelling is geformuleerd, voor het eerst sinds de jaren ’60, vergt moed omdat alles wat de regering nu doet wordt tegen een meetlat aangehouden. Ook als de doelstelling niet gerealiseerd wordt, zal de overheid alles eraan doen om te voorkomen dat het bbp weer daalt.

Vooruitkijkend is Kashima positief gestemd over de Japanse economie. Beleggers letten vooral op de sterker wordende yen, maar dat is maar een deel van het verhaal. Volgens Kashima hebben beleggers die Japan alleen als een currency play te weinig oog voor een goed presterende binnenlandse economie met bedrijven die aantrekkelijke rendementen bieden aan internationale beleggers ongeacht de prestaties van de yen.

Lees meer in ‘From the outside looking in’ van Miyuki Kashima

Het bericht Populisten kunnen leren van Japan verscheen eerst op The Asset.

Lees hier het hele artikel