Sectoranalyse: Twijfel over Europese banken

Begin dit jaar waren eerst de Italiaanse banken aan de beurt. Maar niet snel volgden zorgen om banken elders op het continent. 

Italië

De problemen rond Banca Monte dei Paschi di Siena zijn niet van vandaag of gisteren. De ‘oudste bank ter wereld’ — waarin ook oud-ABN Amro-brokstuk Antonveneta is opgegaan — zeult nog immer een ondefinieerbare slechte leningenportefeuille met zich mee. 

De Italiaanse overheid wilde de helpende hand reiken, maar trok deze onder druk van andere eurolanden in. Die wezen de Italianen er fijntjes op dat voordat staatssteun kan worden toegediend, tegenwoordig eerst afgeschreven dient te worden op aandelen en obligaties. 

Dat ligt echter gevoelig in Italië, waar kleine spaarders juist waren aangezet om te beleggen in dit soort effecten. Hen laten bloeden, zou politieke zelfmoord voor primier Matteo Renzi zijn. Helemaal met een referendum op komst, waaraan hij zijn lot verbonden heeft. 

De bank moet naar schatting 5 miljard euro ophalen om de buffers op orde te brengen. Het gerucht gaat dat hier een investeerder uit het Midden-Oosten voor in beeld zou zijn. 

Duitsland

Tegelijkertijd trokken donkere wolken zich tezamen boven van Deutsche Bank. Begin dit jaar werd duidelijk dat het model van de universele bank op springen staat — iets waar andere bankconglomeraten al jaren eerder achter kwamen. Harde reorgansiaties werden afgekondigd door het hoofdkantoor in Frankfurt am Main. 

Maar het was de mogelijke megaboete van Amerikaanse toezichthouders voor de rol van Deutsche in de sub-prime crisis die pas echt als bliksemschicht insloeg bij beleggers. Er werd in dit verband een bedrag genoemd van 14 miljard dollar. 

En tot overmaat van ramp dienden zich al weer nieuwe schandalen voor Duitslands grootste bank aan. Italië — dat eerder van Duitse politici de eigen banken niet mocht steunen — betichtte Deutsche van marktmanipulatie.

Rusland

Tot overmaat van ramp bleek dat Deutsche het op z’n zachtst gezegd niet erg nauw nam met het embargo tegen Rusland. Miljarden aan ‘spiegeltransacties’ in aandelen kunnen worden aangemerkt als pure witwasconstructie. 

De boetes — nog los van andere mogelijke straffen — zouden een aanzienlijke hap uit het eigen vermogen van de bank nemen. Enkele Amerikaanse hedgefondsen besloten uit voorzorg geen zaken meer te doen met Deutsche, dat tevens een van de grootste derivatenhandelaren ter wereld is. 

Zelfs het IMF had in een lijvig rapport over de sector afgelopen juni Deutsche nog als ‘wereldwijde systeembank’ aangemerkt. 

Allerhande scenario’s passeerden ook hier de revue: een snelle verkoop van de asset manager, aandelenemissies, het afsplitsen van een ‘bad bank’ naar de overheid. 

Nederland

In een analyse van de risico’s voor de financiële stabiliteit, merkte De Nederlandsche Bank (DNB) vooral de Zuid-Europese banken aan als meest acute dreiging. DNB wees hierbij op de inefficiënte insolventiewetgeving in Zuid-Europa, die het probleem van de slechte leningen verergert. 

Daarentegen hebben de Duitse banken volgens DNB geen acuut problemen met solvabiliteit of liquiditeit, maar wel met hun winstgevendheid. Met andere woorden, de Nederlandse toezichthouder ziet Deutsche niet omvallen. 

En druk op de rentemarges, nog altijd de grootste inkomstenbron voor banken, raakt niet alleen de banken in Duitsland, maar alle Europese banken. 

Dividend discount

Het is moeilijk voor beleggers om een inschatting te maken van de toekomstige kasstromen van alle activa op de balansen van banken. De standaard discounted cashflow (DCF) methode om tot een waardering te komen, is daarom niet bruikbaar. 

Het alternatief is de methode van het dividend discount model (DDM). Dit is gebaseerd op de aanname dat de koers van het aandeel de som moet zijn van de verdisconteerde toekomstige dividendbetalingen. 

Ook Goldman Sachs kijkt op deze wijze naar de sector. In een recent rapport concludeert de Amerikaanse zakenbank dat ondanks de margedruk het dividend dat de Europese banken uitkeren nog behoorlijk hoog is. 

Banken als ING, KBC en BNP Paribas hebben een dividendrendement van rond de 6 procent. De spread tussen het dividendrendement van Europese banken en de 10-jaars kapitaalmarktrente is opgelopen tot 5,2 procent, tegen 2,8 procent gemiddeld. 

Beleggers volgens Goldman zijn beleggers er allerminst gerust op dat de banken hun dividend op peil kunnen houden. Voor banken als Nordea en HSBC achten de analisten de kans klein dat het dividend op peil kan blijven. 

Maar voor de overige banken is het vooral een kwestie van gebrek aan vertrouwen. Ook onder bijvoorbeeld Nederlandse consumenten is dat nog altijd zeer laag in de sector. 

 

Lees hier het hele artikel